برج علی آباد کشمر در خراسان رضوی یکی از بناهای تاریخی قرن هفتم هجری قمری است. این برج با زیبایی تمام در این منطقه خودنمایی میکند و روایات زیادی در مورد آن حکایت شده است.
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، این بنای با شکوه که از دوره کیانیان و اشکانیان به یادگار مانده به آتشکده زرتشت نیز معروف است و در ۱۲ کیلومتری شمال شرق بردسکن قرار دارد.
برج «علی آباد» کشمر ۱۸ متر ارتفاع دارد و محیط خارجی آن ۴۲ متر و محیط داخلی آن نیز ۲۱ متر است. نمای خارجی بنا آجری و دارای پوششی مخروطی شکل است.
این بنا علاوه بر سقف مخروطی خارجی، دارای سقفی گنبدی به شکل عرقچین در داخل است و این دو گنبد از بخش میانی به هم متصل بوده و در مرکز این پوششها دو روزنه به منظور تامین روشنایی و تخلیه هوا تعبیه شده است، پوشش دوم بسیار بلندتر از پوشش اول است و ارتفاع آن از پنج متر بیشتر است.
برج «علی آباد» کشمر حدود ۵۰ پلکان دارد، بدنه آن دارای دو قسمت است که قسمت پایین ۱۲ ضلعی بوده و پایه بنا را تشکیل میدهد. قسمت بالایی پایه بدنه اصلی دارای ۴۸ ترک به شکل نیم ستون است. همچنین ۱۲ قاب آجری به اشکال لوزی در آن تعبیه شده است.
بدنه این برج دارای دو قسمت است که قسمت پایین دوازده ضلعی بوده و پایه بنا را شکل میدهد. قسمت بالای بدنه اصلی دارای ۴۸ ترک به شکل نیمستون بوده، همچنین دوازده قاب آجری به شکلهای لوزی در آن تعبیه شده است. بر روی این ترکها و قابها اشکال هندسی از آجر و کاشی فیروزهای رنگ دیده میشود که باعث زیبایی و جلوه خاص بنا شده است.
برج «علیآباد» کشمر از داخل دارای سه طبقه بوده و ارتفاع تیزه اصلی گنبد تا کف ۳۱ متر و معماری آن به شیوه معماری برج رادکان است. این برج به آتشکده زرتشت معروف است، همچنین اعتقاد بر این است که این برج یک مقبره بوده است، به همین خاطر به مقبره کشمر نیز معروف شده است و جزئیات آن مشخص نیست.
بنای برج در فاصله ۱۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بردسکن و در میان روستای کشمر، بر فراز بقایا و آوارههای قلعه کهن بنام کوشک بنیان شده است. سر در برج به شکل ایوان اتاقداری است که در اصل دارای کتیبهای بوده و در سطح فوقانی میان حجرههای طبقه دوم، آثار گچبری وجود دارد که در حال حاضر قسمت مختصری از آن باقی مانده است .
با توجه به مطالعاتی که محققان روی این بنا انجام دادهاند، دریافتهاند که لحظه تحویل سال شمسی از روی این برج در محل یکی از طاقچههای آن با استفاده از نور خورشید تعیین میشده است. بنای این برج در مسیری ساخته شده که مرکز ایران را به نیشابور متصل میکرده است و مسافران زیادی در گذر از این منطقه از آن دیدن کردهاند.
برج «علیآباد» کشمر از بناهای تاریخی و ارزشمند شهرستان بردسکن است که در ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسیده است.