عقب گرد اروپا در شورای حکام، نتیجه یکصدایی و انسجام داخلی

به گزارش ایسنا، رضا رسالت، کارشناس روابط بین الملل در یادداشتی با این مقدمه می‌نویسد: آخرین اقدام ایران در زمینه کاهش تعهدات، اجرایی کردن مصوبه مجلس در خصوص توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی بود. در واکنش به این اقدام، ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه اعلام کرد که انگلیس، فرانسه و آلمان در انتقاد از کاهش همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قطعنامه ای را در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌رأی می گذارند. از نظر آنها، تعلیق پروتکل الحاقی دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته‌ای ایران را به میزان چشمگیری محدود می‌کند و می‌تواند توانایی راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران را از آژانس بگیرد. البته تروئیکای اروپایی از حاصل شدن تفاهم‌نامه فنی موقت میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استقبال کرد، ولی این توافق را برای برطرف شدن نیاز اساسی به فراهم کردن دوباره همه دسترسی‌ها کافی ندانست. آنها بدون توجه به اینکه وضعیت کنونی بخاطر بی عملی آنها و فراموش شدن تعهداتشان در قبال مردم ایران، بوجود آمده است، از ایران خواستند که به‌طور کامل با آژانس همکاری کند تا آژانس بتواند به انجام وظایف خود در گزارش‌دهی ادامه دهد. در قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی از سال ۲۰۱۲ برای اولین بار از ایران به سبب عدم همکاری با آژانس انتقاد می شد.
این اقدام اروپایی ها هر چند در همان بدو امر خاتمه یافت و در مواجهه با منطق قوی جمهوری اسلامی ایران به شکست انجامید اما حاکی از دوگانگی و عدم انسجام تصمیم گیری اروپا در قبال مسئله ی هسته ای ایران است، اروپا به خوبی میداند که تعهدات هسته ای ایران وفق پادمان همچنان ادامه دارد و با تفاهم نامه ی فنی بین اژانس و سازمان انرژی اتمی ایران هنوز پنجره ی دیپلماسی به کلی بسته نشده است، با این وجود سیاست های تبعی اروپا که متاثر از ایالات متحده ی امریکاست، امکان فهم دقیق از شرایط پیش رو را از انها سلب میکند. چنانکه اولیانف دیپلمات ارشد روس و نماینده ی این کشور نزد آژانس انرژی اتمی اظهار داشت این رویکرد اروپا نشان دهنده ی عمق حماقت راهبردی آنها و به شکست کشاندن فرصت احیای برجام و انحراف آشکار از مسیر دیپلماسی است.
همانطور که اشاره شد تروئیکای اروپا به اشارت امریکا قدم در راه تصویب قطعنامه گذاشته بود، تدوین پیش نویس قطعنامه شورای حکام علیه ایران عملی بر خلاف سخنان اخیر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا است که گفته بود، راه دیپلماسی با ایران در ارتباط با توافق هسته ای ۲۰۱۵ درحال حاضر باز است. این اقدام گویای انحراف دولت بایدن از مسیر دیپلماتیک با ایران است. اقدامات آمریکا همانند نامه‌ به شورای امنیت سازمان ملل و لغو درخواست دولت ترامپ برای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران و هم‌چنین برداشتن محدودیت کنترل مسافرتی نمایندگان ایران در آمریکا، را از لحاظ دیپلماتیک نمی توان اقدامی قابل اعتنا تلقی کرد، چرا که در مورد اول اقدام دولت ترامپ در بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل با شکست مواجه شده بود و محدودیت سفر نمایندگان ایران در آمریکا از سوی ترامپ هم اقدامی غیرقابل قبول بود. بایدن تا کنون تنها قدم های کوچکی در راستای دیپلماسی با ایران برداشته و نشان داده که هنوز عزم و اراده قطعی برای در پیش گرفتن دیپلماسی فعال با ایران ندارد. اما تلاش برای صدور قطعنامه علیه ایران قطعا انحرافی بزرگ از مسیر دیپلماسی بود.
با این وجود به نظر میرسد عقب گرد اروپا از تصویب قطعنامه در شورای حکام نتیجه ی یکصدایی و انسجام داخلی باشد، در روزهای گذشته مقام معظم رهبری در اعلام مواضعشان به صراحت اشاره کرده بودند که ایران توانایی غنی سازی شصت درصد را دارد و برای پیشرفت برنامه هسته ای کشور به این میزان غنی سازی نیاز داریم. رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه کشورمان طی سخنان و توئیتهای خود هشدارهای آشکاری در مورد عواقب چنین اقدامی دادند. اروپایی‌ها پس از دریافت پیام ایران، از تصویب قطعنامه محکومیت اقدامات ایران در شورای حکام عقب نشینی کردند که این امر نشان می‌دهد که حرکت منسجم بر پایه مواضع اصولی، منطقی و عقلانی همیشه نتیجه بخش است. در این بین اما تلاش های فشرده دیپلماتیک و رایزنی های گسترده در جهت اقناع کشورهای همسو نیز بسیار راهگشا بود و توانست اروپا را به این نتیجه ی محتوم برساند که هر گونه تلاش برای فشار بر ایران با شکست همراه شده و اجماع بین المللی را به همراه نخواهد داشت.

انتهای پیام

منبع:ایسنا